Elon Musk có quốc tịch: Nam Phi, Hoa Kỳ và Canada.
Musk đã có quốc tịch Canada khi mới sinh, khi ông sinh ra ở Pretoria, Nam Phi. Mẹ của Musk, Maye Musk, sinh ra là công dân Canada tại Regina, Saskatchewan, vì vậy Musk tự nhiên cũng đã được thừa hưởng quốc tịch Canada theo huyết thống.
Theo luật hiện hành của Canada, trẻ em sinh ra ở nước ngoài có thể thừa hưởng quốc tịch Canada từ cha mẹ của mình nhưng chỉ trong một thế hệ. Điều này có nghĩa là nếu cha mẹ là công dân Canada trước khi con của họ được sinh ra, thì đứa trẻ cũng sẽ được nhận quốc tịch ngay cả khi được sinh ra ở nước ngoài Canada.
Một bản kiến nghị điện tử gần đây đang thúc giục Canada thu hồi quốc tịch Canada của Musk, với lý do ông tham gia vào các hoạt động bị coi là trái với lợi ích quốc gia của Canada. Bản kiến nghị nêu rõ rằng ông “bây giờ đã trở thành thành viên của một chính phủ nước ngoài đang cố gắng xóa bỏ chủ quyền của Canada”.
Bản kiến nghị do tác giả Qualia Reed ở British Columbia khởi xướng và được Nghị sĩ NDP Charlie Angus bảo trợ, đã có hơn 340.000 chữ ký tại thời điểm viết bài này.
Doanh nhân kiêm cố vấn chính của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã trả lời tin tức về bản kiến nghị trong một bài đăng hiện đã bị xóa trên X (trước đây gọi là Twitter) rằng, “Canada không phải là một quốc gia thực sự”.
Mặc dù bản kiến nghị được ủng hộ rộng rãi, nhưng nhìn chung các luật sư về di trú cho rằng tài liệu này không đủ khả năng ảnh hưởng đến quyền công dân Canada của Musk. Quyền công dân Canada chỉ có thể bị thu hồi nếu có thể chứng minh rằng để có được quyền công dân này, ông đã có hành vi gian lận hoặc trình bày sai sự thật.
Phần còn lại của bài viết này sẽ đề cập đến:
- Những điều kiện cần thiết để trở thành công dân Canada;
- Các trường hợp có thể thu hồi quyền công dân Canada;
- Những thay đổi sắp tới đối với Đạo luật về quyền công dân Canada.
Ngay khi vừa sinh ra, một người đã có thể có được quyền công dân Canada theo hai cách, một là sinh ra ở Canada (quốc gia nơi sinh), hai là sinh ra từ cha mẹ là người Canada (theo huyết thống).
Người không sinh ra là công dân Canada có thể trở thành công dân Canada bằng cách đầu tiên là trở thành thường trú nhân, sau đó là nhập tịch thành công dân Canada.
Quyền công dân Canada khi sinh ra
Bạn tự nhiên có được quyền công dân Canada khi sinh ra nếu bạn
- Sinh ra trên đất Canada (trừ một số trường hợp ngoại lệ); hoặc
- Sinh ra ở nước ngoài và có cha hoặc mẹ hoặc cha mẹlà công dân Canada tại thời điểm bạn sinh ra.
Việc có được quyền công dân Canada khi sinh ra ở bên ngoài Canada, có cha mẹ hoặc cha hoặc mẹ là công dân Canada được gọi là quyền công dân theo huyết thống. Hiện tại, quyền này chỉ áp dụng cho thế hệ thứ nhất. Tức là công dân Canada được sinh ra ở nước ngoài, có được quyền công dân theo huyết thống nếu sinh con cũng ở nước ngoài thì đứa bé sẽ không được công nhận quyền công dân Canada. Luật này có thể sẽ sớm thay đổi, như chúng tôi sẽ thảo luận bên dưới.
Công dân Canada sinh ra tại Canada hoặc nhập tịch không bị ảnh hưởng bởi quy định này.
Cách trở thành công dân Canada thông qua nhập tịch
Những cá nhân không có được quyền công dân Canada khi sinh ra có thể có được quyền này thông qua nhập tịch.
Đạo luật về quyền công dân Canada quy định cách thức cá nhân có thể có được quyền công dân Canada thông qua nhập tịch.
Để đủ điều kiện nhập quốc tịch Canada thông qua nhập tịch, cá nhân phải đáp ứng một số tiêu chí cụ thể:
- Là thường trú nhân Canada (PR);
- Đáp ứng các yêu cầu về hiện diện thực tế của Canada;
- Đã nộp thuế (nếu có);
- Đỗ bài kiểm tra quốc tịch Canada;
- Chứng minh trình độ ngôn ngữ của mình; và
- Tuyên thệ nhập quốc tịch.
Tình trạng thường trú nhân
Nếu bạn muốn nộp đơn xin nhập quốc tịch Canada, trước tiên bạn phải là thường trú nhân Canada. Bạn có thể nộp đơn xin nhập quốc tịch ngay cả khi thẻ thường trú nhân của bạn đã hết hạn tại thời điểm bạn nộp đơn.
Hiện diện thực tế tại Canada
Để nộp đơn xin nhập quốc tịch, thường trú nhân phải sống tại quốc gia này tối thiểu 1.095 ngày (ba năm) trong vòng năm năm trước khi nộp đơn.
Thời gian thường trú nhân ở lại Canada với tư cách là thường trú nhân tạm thời hoặc người được bảo vệ có thể được tính một phần vào thời gian hiện diện thực tế. Nếu bạn đang ở Canada với tư cách là thường trú nhân tạm thời hoặc người được bảo vệ thì một ngày ở Canada được tính là nửa ngày trong thời gian hiện diện thực tế và tối đa là 365 ngày.
Bộ Di trú, Tị nạn và Quyền công dân Canada (IRCC) khuyến nghị là bạn nên nộp đơn với hơn 1.095 ngày để phòng trường hợp trục trặc do tính sai số ngày hiện diện thực tế.
Trẻ em dưới 18 tuổi được yêu cầu phải có tư cách thường trú nhân nhưng được miễn yêu cầu phải có mặt thực tế trong ba năm.
Người hầu của Hoàng gia hoặc thành viên gia đình của người hầu của Hoàng gia cũng có thể bao gồm thời gian ở bên ngoài Canada vào thời gian hiện diện thực tế.
Khai thuế
Bạn phải nộp thuế thu nhập khi ở Canada trong thời hạn năm năm nếu pháp luật yêu cầu.
Đạt bài kiểm tra quốc tịch Canada
Bạn sẽ phải vượt qua bài kiểm tra quốc tịch nếu bạn từ 18 đến 54 tuổi tại thời điểm ký đơn đăng ký—IRCC sẽ mời bạn hoàn thành một bài kiểm tra sau khi nộpđơn.
Bài kiểm tra kéo dài 45 phút và có thể được thực hiện bằng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp. Bài kiểm tra sẽ bao gồm tổng cộng 20 câu hỏi trắc nghiệm và/hoặc đúng hoặc sai.
Bạn phải đạt 15/20 điểm.
Bài kiểm tra sẽ bao gồm các câu hỏi về
- Quyền và trách nhiệm của công dân Canada; và
- Lịch sử, địa lý, kinh tế, luật pháp và biểu tượng quốc gia của Canada.
Hầu hết những người nộp đơn sẽ được mời hoàn thành bài kiểm tra trực tuyến trừ khi có yêu cầu hỗ trợ, trong đó bạn có thể làm bài kiểm tra qua Microsoft Teams, trực tiếp hoặc được giao bài kiểm tra theo định dạng khác.
Chứng minh kỹ năng ngôn ngữ
Nếu bạn từ 18 đến 54 tuổi vào ngày ký đơn xin nhập tịch, bạn sẽ phải chứng minh mình có đủ kiến thức về một trong những ngôn ngữ chính thức của Canada: tiếng Anh hoặc tiếng Pháp.
Kỹ năng nói và nghe của bạn phải đạt Chuẩn ngôn ngữ Canada (CLB) cấp độ bốn trở lên.
“Kiến thức đầy đủ” có nghĩa là bạn có thể
- Tham gia vào các cuộc trò chuyện ngắn, hàng ngày về các chủ đề quen thuộc;
- Hiểu các hướng dẫn, câu hỏi và chỉ dẫn đơn giản;
- Sử dụng ngữ pháp cơ bản, bao gồm cấu trúc câu cơ bản và thì động từ; và
- Quen thuộc với các từ và cụm từ thông dụng để trả lời các câu hỏi và truyền đạt được ý tưởng của mình cho người khác hiểu.
Bạn sẽ phải cung cấp bằng chứng về kỹ năng ngôn ngữ dưới dạng chứng chỉ, bằng tốt nghiệp và/hoặc bài kiểm tra. Việc đã theo học chương trình trung học hoặc sau trung học bằng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp có thể được sử dụng để chứng minh trình độ ngôn ngữ.
IRCC sẽ đánh giá kỹ năng ngôn ngữ bằng cách xem xét bằng chứng bạn đã gửi, lưu ý mức độ bạn nói chuyện với viên chức nhập tịch trong quá trình nộp đơn và đánh giá trình độ ngôn ngữ của bạn trong bài kiểm tra nhập tịch với viên chức (nếu cần).
Tuyên thệ nhập tịch
Sau khi IRCC chấp thuận đơn của bạn và nếu bạn 14 tuổi trở lên, bạn sẽ được mời tham dự buổi lễ nhập tịch, trong đó bạn sẽ tuyên thệ nhập tịch. Đây là bước cuối cùng trước khi trở thành công dân Canada.
Thư mời sẽ nêu rõ
- Ngày và giờ diễn ra buổi lễ;
- Hình thức buổi lễ (trực tuyến hoặc trực tiếp);
- Đường liên kết (nếu trực tuyến) hoặc địa điểm (nếu trực tiếp); và
- Ngôn ngữ sẽ được sử dụng để tiến hành buổi lễ (chủ yếu là tiếng Anhhoặc tiếng Pháp hoặc song ngữ).
IRCC cho phép lên lịch lại buổi lễ nếu lý do bạn cần lên lịch lại được coi là hợp lệ.
Không đủ điều kiện nhập tịch
Có một số vấn đề pháp lý và hình sự có thể ngăn bạn trở thành công dân Canada.
Bạn có thể bị cấm nhập quốc tịch vì những lý do như
- Tội phạm;
- An ninh quốc gia;
- Trình bày sai sự thật; hoặc
- Phải tuân theo lệnh trục xuất.
Khi nào chính phủ có thể thu hồi quốc tịch Canada của một người?
Theo luật pháp Canada, chính phủ liên bang chỉ có thể thu hồi quốc tịch Canada của một người nếu họ đã có được, giữ lại, từ bỏ hoặc tiếp tục quốc tịch của mình thông qua gian lận hoặc trình bày sai sự thật.
Việc cố tình che giấu các tình tiết quan trọng khi khai báo thông tin cũng có thể dẫn đến việc thu hồi quốc tịch Canada.
Bộ trưởng Marc Miller sẽ gửi thông báo bằng văn bản cho cá nhân có liên quan và họ phải trả lời trong vòng 60 ngày kể từ ngày thông báo được gửi đi.
Cách để có được Thường trú nhân Canada
Công dân nước ngoài muốn có quốc tịch Canada trước tiên phải trở thành thường trú nhân của Canada.
Có ba cách để một công dân nước ngoài có thể có được thường trú nhân Canada.
- Di trú kinh tế;
- Bảo lãnh gia đình; hoặc
- Theo diện chính sáchnhân đạo và từ bi.
Di trú kinh tế là con đường phổ biến nhất và được thiết kế để thu hút những người lao động có thể đóng góp cho nền kinh tế Canada. Các con đường kinh tế lớn nhất để có được quyền thường trú tại Canada là
- Chương trình Express Entry; và
- Chương trình đề cử của tỉnh bang.
Dưới hai chương trình này, có hơn 100 con đường thường trú khác nhau.
Tỉnh Quebec quản lý hệ thống nhập cư riêng, vì vậy, công dân nước ngoài muốn định cư tại Quebec với tư cách là thường trú nhân phải tuân theo các quy trình của Quebec.
Bảo lãnh gia đình liên quan đến việc được công dân Canada hoặc thường trú nhân bảo lãnh. Có các yêu cầu đối với cả người bảo lãnh và công dân nước ngoài được bảo lãnh. Những cá nhân sau đây có thể được bảo lãnh thông qua nhiều con đường khác nhau:
- Vợ chồng, bạn đời chung sống như vợ chồng và bạn đời chung sống;
- Con cái phụ thuộc;
- Cha mẹ hoặc ông bà;
- Người thân khác.
Đơn xin thường trú nhân theo chính sách nhân đạo và từ bi cho phép những cá nhân đã ở Canada ở lại đất nước này nếu họ có lý do phù hợp theo diện nhân đạo và từ bi. Bạn không đủ điều kiện nộp đơn xin thường trú nhân thông qua các con đường thường trú nhân tiêu chuẩn và chỉ những trường hợp ngoại lệ mới được xem xét.
Những thay đổi sắp tới đối với quyền công dân theo huyết thống
Canada sẽ xử lý quyền công dân theo huyết thống như thế nào trong tương lai? Điều này vẫn chưa có thông tin rõ ràng.
Năm 2009, chính phủ liên bang Canada đã sửa đổi Đạo luật về quyền công dân. Luật mới bao gồm “giới hạn thế hệ thứ hai”, theo đó công dân Canada có được quyền công dân theo huyết thống khi sinh ra ở nước ngoài sẽ không được phép truyền lại quyền công dân Canada theo huyết thống cho con cái của họ nếu đứa bé cũng sinh ra ở nước ngoài.
Vào tháng 12 năm 2023, Tòa án Công lý Tối cao Ontario tuyên bố giới hạn thế hệ thứ hai là vi hiến và chỉ thị cho chính quyền liên bang sửa đổi Đạo luật Quyền công dân để khôi phục tính hợp hiến. Tòa án đã cung cấp cho chính quyền liên bang thời hạn gia hạn sáu tháng để sửa đổi luật. Kể từ đó, chính quyền liên bang vẫn chưa đưa ra những thay đổi về luật pháp khắc phục và đã gia hạn ba lần kể từ thời hạn ban đầu. Lần gia hạn mới nhất, tính đến thời điểm viết bài, đã đẩy thời hạn đến ngày 19 tháng 3 năm 2025.
Vào tháng 5 năm 2024, chính quyền đã công bố Dự luật C-71, cho phép công dân theo huyết thống đối với người Canada sinh ra ở nước ngoài với điều kiện cha mẹ đã vượt qua bài kiểm tra “mối liên hệ đáng kể với Canada” – được định nghĩa là đã sống ở Canada ít nhất 1.095 năm trước khi sinh hoặc nhận con nuôi.
Tuy nhiên, với việc Thủ tướng Justin Trudeau từ chức lãnh đạo đảng tự do vào đầu tháng 1 năm 2025, Quốc hội đã bị hoãn phiên họp. Điều này có nghĩa là phiên họp hiện tại của chính phủ đã kết thúc và mọi hoạt động lập pháp đang diễn ra—bao gồm cả các dự luật vẫn chưa được thông qua—sẽ bị chấm dứt.
Có khả năng Dự luật C-71 sẽ được đưa ra lại sau khi Quốc hội tiếp tục phiên họp, nhưng tính đến thời điểm hiện tại, quyền công dân Canada theo huyết thống vẫn chưa có điều gì chắc chắn trong tương lai.
Nếu chính phủ liên bang một lần nữa bỏ lỡ thời hạn, Tòa án Công lý Tối cao Ontario có thể quyết định gia hạn thời hạn thêm một lần nữa.
Nếu không được gia hạn, Tòa án Công lý Tối cao Ontario có thể đọc lại hoặc bãi bỏ các phần có vấn đề của luật, về cơ bản là vô hiệu hóa quy tắc cắt quyền công dân theo huyết thống thế hệ thứ hai.
Việc bãi bỏ về cơ bản có nghĩa là các điều khoản cụ thể được đưa ra sẽ bị tuyên bố là không hợp lệ và không thể thực thi. Quy định cắt quyền công dân theo huyết thống thế hệ thứ hai sẽ hết hiệu lực.
Nếu tòa án hiểu sai những phần vi phạm thì tòa án sẽ diễn giải hoặc sửa đổi các điều khoản để làm cho chúng phù hợp với các yêu cầu của hiến pháp—bao gồm thu hẹp phạm vi hoặc việc áp dụng.
Nguồn CIC news
